Het antwoord op bovenstaande vraag lijkt voor de hand te liggen: de leden. Maar is dat wel zo? Zo ja, álle leden of alleen bepaalde leden? Zo nee, wie dan nog meer? De vraag is met name van belang voor de uitleg van ord. 12-3-1/1a waar het recht op bezwaar tegen een kerkelijk lichaam naast ‘een ambtsdrager, iemand die in de bediening is gesteld of een functie vervult’ toekomt aan ‘iemand die is ingeschreven in een van de registers van een gemeente’. Voor hen is een kerkelijke bezwaarprocedure mogelijk. Die zal in voorkomende gevallen zelfs in beginsel eerst gevoerd moeten worden, alvorens diegene zich eventueel tot de burgerlijke rechter wendt.
Het antwoord is in eerste instantie snel gevonden. Deel II van ord. 2 draagt als opschrift ‘De registers’. Ord. 2-6 werkt vervolgens netjes uit om welke registers het gaat: het register van de gemeente met a) de gemeenteleden (vgl. ord. 2-7) en b) de niet-gedoopte kinderen van gemeenteleden en degenen die blijk geven van verbondenheid van de gemeente (vgl. ord. 2-8). Verder is er dan nog het landelijk ledenregister en het register van de evangelisch-lutherse leden (vgl. resp. ord. 2-9 en 2-10), maar deze kunnen hier verder buiten beschouwing blijven. Met deze gegevens is hebben we de grootste groep die een bezwaarprocedure kan starten al scherp: doopleden en belijdende leden (tezamen de leden van de gemeente, ord. 2-2), niet gedoopte leden van gemeenteleden en mensen die zelf hebben aangegeven met de gemeente verbonden te willen zijn (ord. 2-4). Tot de laatste groep kunnen mensen behoren die elders lid zijn van een kerkelijke gemeente (in of buiten de PKN) en dus in de meeste gevallen gedoopt zullen zijn, maar ook mensen die dat niet zijn.
Ik richt mijn blik vervolgens op twee categorieën. De eerste zijn de gastleden. Ord. 2-3-1/1a geeft aan dat gastleden als zodanig ‘in het register van [de] gemeente’ waar ze gastlid zijn, kunnen worden ingeschreven. Zij behoren ’tot’ de gemeente. Maar welk register is dat dan? Ord. 2-6ev geven hierop geen antwoord. Dat wordt gevonden in de Generale Regeling Ledenadministratie (GRL), art. 4, lid 2: ‘In het register van gemeenteleden worden (…) tevens de gastleden opgenomen.’ De geciteerde ordinantie biedt samen met ord. 2-6-3 voor deze bepaling de basis. Gastleden zijn dus eveneens gerechtigd een bezwaar in te dienen.
De tweede categorie zijn degenen die verder op geen enkele wijze lid zijn van de PKN, maar deel uitmaken van een gezin waartoe een PKN-lid behoort. Deze categorie staat beschreven in art. 7-3 GRL. Het betreft (a) ‘gegevens over de samenstelling van het gezin, gezinsverband of andere samenlevingsvorm’ en (b) ‘gegevens ten aanzien van de leden van het gezin, gezinsverband of ander samenlevingsverband die geen lid zijn van de kerk [= PKN]’. Een en ander staat in verband met het ‘register van gemeenteleden’ (art. 7-2 GRL), maar uit het geheel van de bewoordingen wordt duidelijk dat het hier niet gaat om mensen die in dit register staan ingeschreven, maar om de gegevens van mensen die in een bepaalde relatie staan tot de geregistreerden. De mensen die dit betreft hebben dus geen recht van bezwaar ex ord. 12-3-1/1a.